Филип Димкоски-поет.
Автор е на книгите:
1. Најхранливи зборови од детска душа дарови (поезија и куса проза за деца, 2010)
2. Божилак на исконот (поезија за возрасни, 2014)
3. Божилак на исконот (на српски јазик, 2016)
4. Божилак на исконот (на бугарски јазик,2016)
5. Во градината има само љубов (поезија за возрасни,2018)
6. Заедно да растеме (поезија за деца,2018)
7. Екодете-чувари на природата (сликовница,2018)
По
повод Светскиот ден на хаику поезијата, 17 април, интернационалното списание за
хаику „Лотос“ од Ваљев, чиј основач, главен уредник и издавач е Дејан Богоевиќ,
распишува интернационален конкурс за хаику.
Авторите
можат да испратат до три свои необјавени хаикуа до 31 март 2021 година на
адресата: haikudrustvosrbije@gmail.com
Tемата е бесплатна, а учеството е бесплатно.
Жирито
ќе ги награди најдобрите остварувања.
Овој
конкурс се смета за еден од најголемите и најуспешните конкурси за хаику во
Еврпа.
Почитувани читатели, во прилог ви прикажуваме дел од сликите од богатиот творечки опус на Живко Поповски Цветин, хуманист и сликар кој по повод Божиќ на сите новороденчиња ширум Македонија им подарува „Мирноносни цвеќиња“. Акцијата ќе биде реалзирана на осми јануари, вториот ден од Божиќ.
Годинава тој заедно со неговите соработници ќе подари над 150 свои мироносни цвеќиња на радоста, љубовта за сите новороденчиња во болниците низ Скопје, Битола, Гевгелија, Куманово, Велес, Штип, Струмица, Гостивар, Кичево, Кавадарци, Кочани, Охрид, Тетово, Струга, Прилеп и др. Раѓањето на Исус Христос симболично е преку раѓањето на дечињата кои носат радост и љубов на луѓето, вели Цветин.
За Прилеп е особено важно што Цветин во својата хуманитарна мисија при секој негов настап и секоја негова изложба го шири поетскиот збор на големиот Блаже Конески, рецитирајќи ја неговата песна „Ружа“ која во 1986 година, Конески му ја подарил на Цветин.
„Ружа“
Ружо со лисје како меки усни,
ти цутена на полјанка те следам,
те следам скришно девојченце мое,
и само гледам и само те гледам.
Ружо, јас сакам оној румен звук,
што во тебе се таи да го слушнам,
ружо јас сакам и ќе дојдам вечер,
ќе дојдам вечер, скришем да те гушнам.
Блаже Конески (од стихозбирката „Везилка“ објавена во 1955 година)
Погледнете ја оваа виртуелна изложба со делата на Живко Поповски Цветин, пред тие да бидат подарени на новороденчињата ширум републикава. Акцијата во Прилеп ќе биде помогната од поетот Филип Димкоски кој покрај сликите на Цветин, ќе подари и неколку свои книги за новороденчињата и вработените на гинеколошко-акушерското одделение во прилепската болница „Борка Талески“ во Прилеп.
БРАНКА ВЕСЕЛИНОВИЌ (100), НАЈСТАРА СРПСКА И БАЛКАНСКА ГЛУМИЦА
Зборувам македонски и многу го сакам вашиот јазик. Кога настапував во Скопје и во Прилеп, луѓето мислеа дека сум Македонка, затоа што зборувам со точен акцент. Имате убав и топол јазик и некои шармантни зборови, кои проследени со гестикулации даваат една посебност и срдечност, вели Бранка Веселиновиќ
Пред помалку од еден месец, пред сто и првиот роденден на Бранка Веселиновиќ, ја посетивме во нејзиниот дом на Славија, во Белград, Србија. Нѐ пречека со широка насмевка, оти, како што рече, за неа секоја посета е празник. Родена е на 16 септември 1918 во Стари Бечеј, во Војводина, во тогашна Австро-Унгарија, како шесто дете од мајка Јованка и татко Александар. Студирала глума во Србија и во Чешка, a дебитирала во претставата „Карловата тетка“ и играла во првата претстава на Југословенскиот драмски театар, „Кралот на Бетајнова“, во 1948 година. Со сто театарски и педесетина филмски и телевизиски улоги, со многу значајни награди, со сто години живот и осумдесет години кариера, Бранка Веселиновиќ е жива легенда на југословенскиот филм и театар и најстара жива глумица во Србија, а најверојатно и на Балканот. Добитничка е на Орден за труд со златен венец, „Нушиќева награда“ за животно дело, две стериини награди, од кои едната ѝ е доделена од жири чиј член бил големиот писател Меша Селимовиќ.
Таа е и амбасадорка на УНИЦЕФ, со голем број хуманитарни настапи во болници, училишта, домови за деца без родители, пожарникарски станици, соработничка на Црвениот крст, основачка на фондацијата „Бранка и Млаѓа Веселиновиќ“, која ја доделува наградата за актери. Госпоѓа Веселиновиќ е вистински пример за човек и за човечкото во човекот и сѐ уште е посветена афирматорка на животот.
Играта е вашиот начин на живот, која низ сите години го чува детето во вас. Сте глумеле и рецитирале низ цела поранешна Југославија, а во САД, на англиски јазик, пет месеци сте ја играле „Мајка храброст“. Дали отсекогаш знаевте дека ќе бидете глумица? – Едноставно мислам дека тоа дојде природно, затоа што потекнувам од семејство во кое се негуваа културата, книжевноста и уметноста. Прабаба ми била учителка, баба ми исто така, а мајка ми беше аматерска глумица. Во моето семејство се свиреше, се пееше, се пишуваа стихови… Имавме навика да разговараме меѓусебно во рима. Тоа се вика „гаѓање“ со стихови и јас до ден-денес го практикувам тоа, да зборувам во стихови и рими. Инаку, мајка ми има потекло од свештеничко семејство. Татко ми предаваше француски, работеше и како библиотекар во „Матица српска“. Моето семејно стебло се развивало во духот на христијанството, уметноста, љубовта и добродетелството… Сето тоа кај мене е наследно, значи со тоа што и јас пишувам, глумам, сликам, ја продолжувам семејната традиција. Глумата како моја професија произлезе спонтано и очекувано, со оглед на потеклото и семејната средина. Почнав со пеење народни песни во Радио Белград, потоа бев член на првиот белградски хор и така, со работа и со потрага по знаењето, станав глумица.
Вие сте симбол за ведрина. Од каде ја црпите таа позитивна енергија што ја вметнувавте во секој сегмент од вашиот живот? – Додека човек се чувствува потребно и корисно, тоа му дава мотив за живот. Јас имам сто години, но се чувствувам како да сум триесет години помлада. Припадниците на мојата генерација веќе не се меѓу живите, па, ете, медиумите и луѓето имаат потреба од мене. А каква потреба? На младите им е потребно да дознаат за минатото, да дознаат за животот, за мојата кариера, да научат нешто, да извлечат некои поуки и, според тоа, да можат да ја живеат и осмислат нивната сегашност и иднина. Ведрината од животот ја внесував и на сцената. Повеќе од половина век настапував во „Весела вечер“, потоа одеше и серијал „Три минути со Бранка Веселиновиќ“, значи играв во многу комични драмски парчиња, внесувајќи ги хуморот, сарказмот и веселоста на сцената и споделувајќи ги со публиката. Сепак, омилена улога ми е Гина од „Ожалостено семејство“, со која ја добив една од двете стериини награди. Со таа претстава игравме низ цела Југославија, Русија, Германија и во Полска. Со глумата прошетав низ половина свет.
Кој е рецептот за вашата виталност, енергичност, физичка и ментална подготвеност и волја за живот? – До пред неколку години редовно пливав и често одев на море. До ден-денес редовно вежбам, едноставни вежби за размрдување. Во однос на исхраната, избегнувам мрсно и не јадам многу, не дозволувајќи си да се здебелам. Не пијам алкохол, не пушам, а редовно пијам чај. Не го давам ова како рецепт за секого, туку само кажувам како правам јас. Мислам дека чајот многу ми помогна да го одржам гласот. Гласот е алатка за глумецот и мора да се чува. Еве, сигурно забележувате дека сега гласот ми е зарипнат. Тоа е така оти пред некој ден се напив ладен пијалак, а изведував програма на отворено. Но ќе направам инхалација и ќе помине тоа. Секој треба да се слуша себеси. Важно е да се биде едноставен. Да додадам дека не сум скептична, не проверувам, не се сомневам и затоа и не бев многу повредувана во животот. Јас постојано работам и се движам, неколку години немам улоги во театарот, но јас сѐ уште посетувам училишта, болници, домови за стари лица. На децата и луѓето во овие институции им приредувам програма и ги забавувам. Јас секој ден работам по нешто, или сликам или изведувам програма пред децата и пред пензионерите, порано свирев на клавир… Уште читам без очила и добро слушам. Позитивна и ведра низ сите овие мои години ме одржаа и децата пред кои рецитирав и глумев. Имав голема чест да бидам многу блиска пријателка со Десанка Максимовиќ. Со неа посетувавме многу училишта и на средбите јас рецитирав нејзина поезија. Многу позитивно гледам на животот и затоа живеам толку долго.
Освен што пишувате поезија и сте авторка на „Книга за добрината“ и „Бранка без престан со децата“, вие сте и полиглот и зборувате неколку јазици, меѓу кои и македонски. – Потекнувам од Војводина и растејќи во таква мултијазична средина научив унгарски. Зборувам и француски, руски, германски и словенечки и англиски. На англиски, како на мајчин јазик, глумев во САД, заедно со мојот сопруг Млаѓа, кој, освен глумец, беше и преведувач од англиски на српски јазик. Зборувам и македонски и многу го сакам вашиот јазик. Кога настапував во Скопје и во Прилеп, луѓето мислеа дека сум Македонка, затоа што македонски зборувам со точен акцент. Имате убав и топол јазик и имате некои шармантни зборови, кои проследени со гестикулации даваат една посебност и срдечност. Кога гостував во Нови Сад, и кога ќе ми кажеа дека убаво имитирам војводински говор, им велев: „Сѐ друго морам да учам и да имитирам, а тоа барем не морам, оти тоа е мојот јазик“.
Имавте ли тешки моменти во животот и кaко се справувате со нив? – Мојот живот е исполнет со многу убави моменти и случувања. Јас лошите нешта многу брзо ги заборавам и, откако ќе се случат, не сакам да зборувам за нив. Еве, во април ми се случи кражба. Но јас го преживеав тоа и го заборавив. Крадецот го врати украденото, а јас му простувам. Најтежок ден ми беше кога го изгубив мојот сопруг Млаѓа Веселиновиќ, во 2012 година. Имавме прекрасен брак, кој траеше шеесет и четири години. Тој замина од овој свет и од оваа куќа, но не и од моето срце. Исто така, пред неколку години, додека играв во една претстава, некој декоратер лошо ги наместил кулисите и јас паднав во дупка од три метри на сцената и го повредив колкот. Можеше да биде многу полошо. Но примав терапија, одев на бања и така колкот заздрави, но, еве, поради тоа користам бастун. Фала му на бога, сега сум добро.
Што е за вас животот? – Живот е овој момент, еве, оваа наша средба. Ова што вие дојдовте и ми направивте чест, тоа што ние се дружевме и разговаравме, тоа е животот, како и сето ова што го гледате, овие слики, фотографии, книги… Животот е миг.
Се плашите ли од смртта? – Нема од што да се плашам, затоа што воопшто не размислувам за неа. Уште сум му потребна на животот и имам што да кажам и што да му дадам.
МИРА БАЊАЦ (90), СРПСКА ТЕАТАРСКА И ФИЛМСКА ГЛУМИЦА
Можете да бидете популарни за една ноќ, а потоа да ве снема. Важно е траењето, вели Мира Бањац
Легендарната српска и југословенска глумица Мира Бањац на 4 ноември го прослави својот 90-ти роденден, но и понатаму работи под полна пареа. Во моментов во Сараево го снима филмот „Сконцентрирај се бабо“, а неодамна играше во две телевизиски серии. Таа вели дека токму работата е тајната на нејзината долговечност. Родена е во селото Ердевик во Срем, Војводина, во далечната 1929 година. Ѝ припаѓа на првата генерација глумци од Актерската школа во Нови Сад. Кариерата ја започнува во театарот во Сремска Митровица, потоа краток период игра во Бања Лука за следните деветнаесет години од 1951 до 1970 да ги помине во Народниот театар во Нови Сад. Во 1971 станува членка на „Ателје 212“ во Белград, каде што игра до пензионирањето. Остварила многу филмски, театарски и телевизиски улоги, а за неа се објавени книгите „Мирјана Мира Бањац – една и единствена“ од Бојана Стефановиќ и „Не давај се“ од Татјана Њежиќ. Добитничка е на највисоките награди за филм и театар на просторите на бивша Југославија.
Повеќепати сте рекле дека актерството е вашиот живот. Но што сè ви даде вашата професија, а што ви одзеде?
– Мојата професија ми го даде сето она што ја опфаќа мојата долгогодишна кариера, а ми одзеде многу од мојот приватен живот. Морам да ви кажам дека во поглед на приватниот живот не сум меѓу најуспешните. Кога работев во „Ателје 212“ во Белград, додека со него раководеше Мира Траиловиќ, нашите турнеи траеја со месеци и игравме на пет континенти. Сега, се прашувам, можеби токму во моментите на моето отсуство сум му била најпотребна на мојот син. Тоа е една подвоеност, една растргнатост. Но од сето тоа заклучив нешто многу важно. Имено, мора да знаете да правите граници и да знаете што му припаѓа на вашиот живот, надвор од сцената. Научив да не ја расфрлам енергијата на сите страни. Мислам дека на денешните млади актери тоа им е основен проблем. Работат по три-четири проекти одеднаш и немаат време да се дружат, да водат љубов… Едноставно ја бркаат нивната кариера. А кариерата е крајно несигурно нешто или, како што вели Исидора Секулиќ, „кариерата е расиплива стока“. Можете да бидете популарни за една ноќ, а потоа да ве снема. Важно е траењето. А траењето е можно само со правење рамнотежа. Да видиш каде си најпотребен и токму таму да се сконцентрираш.
Кога би имале можност животот да го почнете од почеток, би менувале ли нешто? – Не. Единствено никогаш не посакувам да се вратам во детството. Многумина со носталгија зборуваат за периодот на детството и младоста но не и јас. Јас впрочем не бев дете. Во периодот на мојата младост се случуваа војни. Секогаш сакав да се извлечам од тој мој период. Кога тргнав да се запишувам на Театарската школа во Нови Сад, јас долго и тешко патував од моето село Ердевик до Нови Сад, малку со воз, малку пешки, па по калишта… Реков: „Одам од Ердевик, и без разлика дали ќе бидам примена на приемниот испит, знам дека назад не се враќам“. Тоа остана како мое животно кредо „Знам, дека назад не се враќам“. Сега веќе во мојот живот, јас не работам ниту за пари ниту за слава. Не размислувам за никакви награди затоа што ги добив сите што можат да се добијат на овие простори. Наградите не се најважни, најважно е што ќе запаметат луѓето од она што сте го работеле вие, како ќе ве памтат и по што. Битно е колку од тоа што сте го пренеле останало во нив и дали тоа ќе го пренесат на идните генерации.
Можете ли да го издвоите најсреќниот период од вашиот живот? – Да. Тоа се првите десет години поминати во „Ателје 212“. Мира Траиловиќ беше незаменлива управничка, која се трудеше од нашиот ансамбл да направи семејство. Ние бевме една голема и сериозна фамилија. Ако ги нема тие односи, почнуваат суетности, натпреварувања… Ние не се натпреварувавме. Ние се познававме. Јас не љубоморев кога Ружица Сокиќ ќе добиеше улога, затоа што знаев дека кога ќе треба ќе дојде и мојата шанса. Мојот професор на академија, Јуриј Ракитин, велеше дека кој не знае да го опслужи својот партнер на сцената, тој не е добар глумец. И навистина е така. Ако не знаете да ја одиграте најмалата улога, не знаете да ја играте ни големата. Потребна е хемија. И зад најдобрите и зад најлошите нешта, секогаш стои човек.
Како растевте на професионален план и каква беше вашата соработка со режисерите? – Јас немав проблеми во мојата кариера. Почнав сосема мирно, не станав веднаш славна и успешна. Растев постепено. Имаше и падови, но постепено се развивав и многу сум горда на тоа. Тоа беше така, бидејќи додека работев со полна пареа во Српско народно позориште, имавме пет постојани режисери. Тоа значи дека постојано имате пет различни режисерски сензибилитети, кои знаат која улога и кога треба да ја играте. Тоа сега го нема. Сега, доаѓа режисерот, носи текст, избира неколку глумци, ја прави поделбата на улогите и бидејќи не ги познава, често се прават грешки бидејќи режисерот не знае дали глумецот што го одбрал е способен или не за да ја одигра улогата. Тоа што денес глумците ги има насекаде и во театар и во филм и на телевизија, од една страна е добро затоа што побрзо стекнуваат популарност, но се случува во некои проекти да бидат површни, а тоа не е добро. Но тоа не зависи само од глумецот, туку од целиот проект.
Која е вашата порака кон денешните млади глумци без разлика на тоа дали нивните ангажмани се театарски, филмски или телевизиски? – На овие наши простори се јавуваат силни млади сили, млади глумци, кои се едноставно тука и нема што да се докажуваат. Тие, за среќа, се образовани, имаат дијапазон што можеби нам ни недостигаше. Образувани се за сите медиуми. Јас, да речеме многу рано почнав да снимам филмови. Порано се знаеше кои се филмски глумци и тешко беше театарски глумец да дојде до филмска улога. Им препорачувам на младите да го освестат делот во себе што ќе им каже што треба да прифатат, а што не, зад која улога можат да застанат, а зад која не. Сите овие модерни медиуми исто така од глумецот ги бараат талентот, способноста и посветеноста, само што техниките се поинакви. Со нивното доаѓање значи имаме нови компоненти во кариерата на еден актер, нови предизвици и ангажмани. Сепак, сметам дека во една актерска кариера театарот е суштината.
Која е Мира Бањац кога е дома, без публиката и без камери? – Кога ќе застанам пред огледало секогаш заклучувам дека сум малечка и грда. За театарот секогаш ми недостигаа големи очи, големи раце, големи нозе… И за сите тие мои недостатоци, јас морав да работам, да се изнаработам. Кога Љуба Тадиќ ќе ја испружеше раката, ја зафаќаше половина сцена. А јас за сѐ морав да се докажувам многу повеќе за да дојдам до израз. Инаку, дома сум класична домаќинка. Редовно готвам и одам на пазар. Низ паркот се сретнувам со моите пензионери, кои сакам да ги видам, а и тие сакаат да ме видат мене. И секогаш кога сум дома, а кога немам работа, гледам да одморам и да соберам сила. Тоа е време само за мене. Тогаш читам, гледам телевизија или едноставно ништо не правам туку се опуштам и се одморам. Надвор од сцената, јас сум една сосема обична жена.
Пишува: Филип Димкоски
Интервјуто е објавено на 13.11.2019 во „Нова Македонија“
Марија Кобец (1974) поет,
преведувач, новинар, заменик претседател на Регионалниот огранок на „Сојузот на
писатели на Белорусија“ во Минск. Автор е на три збирки поезија, застапена е во
повеќе меѓународни зборници, член е на Сојузот на писателите на Белорусија како
и член на „Сојузот на писателската Унија“. Лауреат е на книжевната награда
Владимир Колесник, како и златен добитник на „Меѓународната книжевна награда“
„Евроазиска награда“ во номинација на „Фицтион“ (Москва). Со избор на песни
преведувана е на: азербејџански, албански, арапски, англиски, балкарски,
башкирски, бенгалски, маџарски, вијетнамски, Каннада (Индија), киргиски,
италјански, шпански, казашки, кинески, малајски, германски, холандски, полски,
румунски, руски, српски, словенечки, таиванески, туркменски, турски, украински,
урду, панџабски, хрватски, чеченски, чувашки јазик
ПИСМО ДО СПАСИТЕЛОТ
СПАСИТЕЛУ
Кога во далечината на хоризонтот
Твојот лик ќе се разлее
Моите очи дали ќе те познаат
СПАСИТЕЛУ
Кога во пустината
Твоите траги ги покриваат
Вжарените ветришта
на вековите
Дали ќе го видам твојот пат
СПАСИТЕЛУ
Кога сведоците на твојата тага
Ќе исчезнат со крвавите дамки
Од светиот плашт
Дали ќе се осети болката
Претрпена заради нас
ГОСПОДЕ
Изворот мој пресуши
Сандалите ми се износени
А рацете уморни од молитва
Плеќите едвај ја носат тежината на мојот крст
Телото едвај те следи
ГОСПОДЕ
Образите мои се румени
Пред знамињата на победите од моите крвници
Но...
Смилувај се над нив, Исусе!
Смилувај се над мене и моите синови!
Смилувај се над оние кои те повредуваат Тебе!
Лицето мое се осветлува низ солза покајна
Рацете очајно ја вртат Светата Бројаница
А усните шепотат:
„Господи помилуј!
Господи помилуј!
Господи помилуј“
... Исусе јас знам Ти ме слушаш.
38 –и стих, „Беседа
на гората“, Евангелије според Матеј 5.38 – 42 – Не противречи на зла сила: „Сте
чуле дека во Мојсиевиот закон пишува: „Око за око заб за заб“. А пак јас Ви
велам: Не противете се на злото. Ве удрат ли по едниот образ свртете му го и
другиот.“
Книгата е создадена по иницијатива
на м-р Љупка Стојменова, професорка по македонски јазик и претседателка на
здруженито „Стари поток“ која повикот за авторите го огласи на втори
април-Светскиот ден на литературата за деца, па се до Светскиот ден на книгата истата
се комплетираше и се објави токму на 23 април.
-Предвечерие на 2 Април. Време во
невреме. Затворени училишта, библиотеки, откажани културни манифестации... А
требаше да се одржат многу. Па,
нели
е 2 Април – Меѓународен ден на книгата за деца. Се откажаа средби со писатели,
промоции на книги, се откажаа литературни читања... А во вакво (не)време не
смеат да се
заборават децата, нивната желба за читање, желбата да се нурнат во стиховите,
во зборовите испреплетени со необичност, магија, фантазија, кои Здружението
за култура, наука и општествени дејности „Стари поток“ од Кочани, по повод
Светскиот ден на книгата и авторските права ја објави електронската книга
„Калдрма од творешто за деца“ со песни и раскази за деца.
Своите дела, односно свои камчиња
во калдрмата вградија авторите Лила
Арсова, Ленче Стојменова, Ленче Китанова, Славица Цветкова, Наташа Брезовска
Богоевска, Љубинка Донева, Атанас Крлевски, Ружа Стојмилова, Јане Атанасов,
Филип Димкоски, Снежана Паноска, Наде Ефремова, Славица Урумова Марковска,
Гордана Угриновска, Мирјанка Р. Селчанец, Милица Паулус, Милка Накова, Анета
Велковска, Благица Кузамновска, Ана Велјаноска, Вера Андон и Наум Попески од
Македонија, Власта Н. Цениќ, Милоје Радовиќ и Жикица Димитриевиќ од Србија, Ана
Багрјана од Украина, Димитар Никленов од Бугарија, Сретен Вујовиќ од Црна Гора
и Сафета Осмичиќ од Холандија и Наде Ефремова од Германијаќе
ги
понесат во светот на детските желби, мечти, соништа. Во вакви моменти магијата
на зборот им е потребна не само на децата, туку и на возрасните-пишува
Стојемова во предговорот кон оваа книга.
Електронската
книга засега се распространува преку социјалните мрежи, а доколку се создадат
услови се планира и нејзина печатена верзија.
