Репортажа: Поезија, полни срца и мирис на липа

(Кон десеттата  меѓународна уметничка колонија Панонски бисери)

Секој пронаоѓа некаква врска со нешто или со некого. Тајни или откриени секогаш постојат тие врски. Во природата на човекот е да се поврзе. Не знам зошто...Можеби за да не падне длабоко или да не летне високо...па ете се врзува.

На 18 и 19 јуни Нови Сад ги поврза четириесетина творци кои ја негуваат врската со поезијата, љубовта, природата...Се собраа поетесите и поетите од Србија, Македонија, БиХ, Хрватска, Словенија,  но и од Германија,Австрија и други места.

Поводот е раѓање и смрт. Десетгодишнина од една смрт и десетгодишнина од едно раѓање. Десетгодишнина од смртта на големиот српски поет и новинар Душко Трифуновиќ и десетгодишнина од „раѓањето“ на Меѓународната уметничка колонија „Панонски бисери“.

Бисер по бисер, во два дена нанижавме еден ѓердан со стихови, музика, разговори, шеги па и по некоја расправија. Ама до секого допре и тоа  позитивното и негативното. Но, среќа е тоа.

Да. Значи се уште сме живи. Се уште умееме да чувстуваме, да примаме емоција, да враќаме емоција...Имаше живот и живост овие два дена.

Со многу богата програма, со динамична агенда СКОР на чело со претседателката проф. м-р Снежана Алексиќ Станојловиќ ги претстави организаторкските способности и од настан во настан, се забележуваше посветеноста при организирањето и желбата да се направи нешто поинакво, несекојдневно, интересно, ново...

И ако ги спомнеме промоцијата и поетско музичката вечер на сплав низ Дунав, читањето поезија за деца во дворот на  музејот посветен на Јован Јовановиќ-Змај на обилен дожд, поетското претставувавње во подземниот дел на Петроварадинската тврдина, веднаш имате дознаење дека желбата на организаторот  за инаквост и убавина е остварена.

Свеченото отворање на програмата се случи во саботата на 18 јуни во Културниот центар во Нови Сад. Потоа следеше поезија со говорот на срцето. Кажана на повеќе јазици, а разбрана на еден јазик-јазикот на љубовта. Со срце ги слушавме поетите кои рецитираа на српски, македонски, хрватски, босански, ромски, германски, унгарски...

Од тука  поетите се упатија кај поетот. На другата страна од брегот, на вечното почивалиште на големиот Душко Трифуновиќ.

Следеше песна од неговиот другар од Босна, која во негово име пред споменикот на Трифуновиќ, ја прочита поетесата Снежана Алексиќ Станојловиќ...А камбаната се огласи. Ништо не е случајност. Ѕвонеа камбаните и поетските гласови  од неколку земји во чест на поетот.

Илјадниците тули со кои е изградена Петроварадинската тврдина оживеа од поетскиот вознес со двете поетски читања насловени „Стихови од подземјето“ и „Панорамски стихови“.

 Прошетката низ темните тунелите  во тврдината, совршено испланирани и изградени, беше особено возбудливо искуство.

И потоа од „подземјето“ кон светлината се упативме, за да направиме починка на тревата и со поглед вперен во светлоста на денот, под светлосиното небо да испееме дел од своите стихови.

Од висините и градбите, потековме надолу за да се слееме со водите на Дунав, и лулајќи се на сплавот пуштивме да протече речта од грлата на уметниците од Словенија  Здравко Коки Кокановиќ кој ја претстави својата книга „Десна обала узводно“ а пак Андреј Кокот имаше поетско музички перформанс, со своја поезија и музика која ја отсвири на својата гитара.

Пливаат мирните сончеви зраци во предзаоѓањето низ водите на големиот Дунав, а сонцето полека се спрема да се удави во реката....

 Водата не заплискува, зраците не милуваат...а песните како сапун не исчистуваат. Ги бришат трагите и валканиците што секојдневието ги нанесува или ние ги привлекуваме на нашите души, во нашите мисли, по кожата, на прстите...секаде.

Ноќта се спушта полека, поминуваме низ мостот, замислувајќи желба, ги фотографираме сликите што просторот сам ги слика.

Со тивка музика, домаќинот на сплавот не испраќа...Завршува денот.

А  не и се давам на ноќта в сон да ме повика. Се поревам. Уморен, полн впечатоци. Со чаша сангрија наздравувам и не заспивам, туку само пијам голтки од благото вино и зборувам, зборувам....Зборувам да повторам се, да ги оживувам и засилувам впечатоците од денот, да ги врежам, да ми останат. Сакам да ги зачувам.. Се плашам од заборав.

Дремнувам во мугрите и почнува следниот ден. Нови авантури, предизвици и доживувања чекаат да бидат зграбени.

Повторно во Културниот центар на Нови Сад. Се претставија повеќе литературни здруженија и клубови од различни градови и  држави. Зборуваа за нивното оформување, функционирање, идните планови. Се прочита и по некоја песна.

Потоа почна промоцијата на српското издание на мојата  книга, „Божилак на исконот“ односно „Дуга искона“. Всушност беа претставени двете книги во убавиот амбиент на трибината за млади при новосадскиот културен центар. Македонска музика, моја поезија и на спрски и на македонски, поетичната рецензија на проф. м-р Снежана Алексиќ –Станојловиќ, публиката што ја исполни салата, но не само физички, даде еден убав, пријатен и со емоција обвиен настан.

Следеше посета на Сремска Каменица. Го разгледавме таму Музејот на великиот Јован Јовановиќ Змај. Не поздравија лисјето на стогодишната круша што чичко Јова, ја засадил тука.

Згрме, заврна....се истури. Заврна. Времето не опомени дека не треба да забораваме. Кај Змај не се доаѓа на пет минути. Не можете да дојдете да разгледате и да отидете. Треба чест да му се оддаде на поетот.

Врнеше дожд, а поетите читаа, читаа...поезија за деца. Со тоа како што рече писателот Кулиќ, му запаливме свеќа на Змај.

Дождот беше убав и мирисен...Така го испративме претпоследниот ден на пролетта. Но, калливоста не спречи да ја направиме прошетката низ Фрушка гора и да посетиме некои места и етно-домаќинства.

По одмор, природен ладен чај, вкусни слатки  уште по нешто, и секако поезија посветена на мајката, жената учителката, го продолживме поетското чевствување во Месната заедница во Лединци.

Жителка на селото Лединци, не покани да ја посетме нејзе и нејзиното семејство. Отидовме. Сите членови на нивното семејство се поети. Тие пишуваат поезија, односно живеат поезија во парчето рај што сами си го создале. Тие преку уметнички слики, резби од дрво, цветно уреден простор и многу повеќе од ова ја создаваат убавината. Низ прозорот од нивната етно-куќа...повтор се слушна поетскиот глас од поетите дојдени од разни краеви на светот. 

Продолживме во ресторанот Милевиќ. Домаќински бевме пречекани со разни врсти ракија, привилегирани да ги погледнеме скоро завршените слики од уметниците на колонијата што тука заврши токму на денот на нашето доаѓање.

У том сомбору, Да није љубави, Македонско девојче, Циганка сам мала, Рјабинушка....со музика од светот не расположија тамбурашите.

И се играше и се запеа и се заврте и ужичко и македонско оро...

Подоцна се проткајаа романтични моменти, со музика што одговара на амбиентот или обратно, можеби.

И малку пред полноќ, се разбега поетската дружина од Германија, Австрија, Хрватска, Словенија, Македонија, Србија... Некако набрзина, одеднаш. Како со некој трепет да не се разблажи полниот впечаток, да не се наруши убоста ако продолжиме со седенката....Се испоздравиме, со ракување ги продолживме старите пријателства и ги завештавме новите. Си посакавме убавини и желба пак да се видиме.

А цело време каде и да одевме, што и да правевме тие два дена...не следеше мирисот на липа. Ќе запамти ли мирисот, ќе запамтат ли липите како што ние ги памтиме овие два дена и ноќи? Ќе запамти ли мирисот дека тука на тие места, беа еднаш едни љубители и создавачи на поезија од разни места, со добра мисла...Дали следиот јуни кога липите пак ќе замирисаат, низ мирисот ќе се осети и трепетот на поетските души...што два дни трепереа и ја располаја душата  низ рамната Војводина....

Автор: Филип Димкоски
Фотографиите се од поетите-учесници

„Божилак на исконот“ од Филип Димкоски, објавена на српски јазик

          Неодамна од печат излезе српското издание на втората поетска книга од македонскиот поет Филип Димкоски, насловена „Божилак на исконот“.

         Препевот го направи д-р Александар Димкоски, а рецензент на книгата е проф. м-р Снежана Алексиќ Станојловиќ. Книгата ја лекториташе Нена Рико.

          Авторот на корицата е Кристијан Јованоски Кетерник, а дизајнот и техничката обработка ја направи Илија Димкоски.

          Книгата содржи предговор од авторот, дваесет песни, куса биографија, впечатоци од оние што ја прочитале или слушнале поезијата на Филип Димкоски, како и рецензијата на Снежана Алексиќ-Станојловиќ во која меѓу другото, стои:

Читајќи ја книгата „Божилак на исконот“ од Филип Димкоски, неизбежно се прашував дали е тоа авторова ода за природата или . Тие двајцата: Природата и авторот, како во некој недефиниран дослух, нем, а совршено јасно единство, дишат во воедначен ритам и со усогласени емоции. Авторот проговара во име на човекот, но и во име на природата. Неговите песни се своевиден  повик  од еден освестен поединец, со надеж дека нема да остане само поединец-пишува рецензентката Станојловиќ.

         Во текот на месец јуни  книгата ќе биде промовирана во културните центри во Нови Сад, Ниш и Шабац. Промоцијата во Нови Сад е во рамките на десеттата меѓународна уметничка колонија „Панонски бисери“ во која Димкоски исто така ќе земе учество и во другиот дел од програмата. На колонијата ќе  биде промовиран и зборникот „Има некоја тајна врска“ во спомен на големиот српски поет Душко Трифуновиќ, во кој покрај Филип  Димкоски, од Македонија со своја поезија застапени се Васил Тоциновски, Христо Петрески, Тоде Илиевски, Стела Маја Босилковска,  Горан Анчевски, Вера Андон, Вера Симовска, Никола Бељански, Виолета Сековска и Ристана Рина Николова.

Инаку, книгата „Божилак на исконот“ наесен се очекува да биде промовирана во Белград.

Агенда за јуни и јули

13.6. претставување на „Дуга искона“ и еколошко-поетска
работилница со учениците во ОУ „Велко Влаховиќ“ -Нови Сад, Србија

18 и 19.6. учество на 10 Меѓународна уметничка колонија „Панонски бисери“ и промоција на заедничкиот зборник „Има нека тајна веза“ во чест на Душко Трифуновиќ-Нови Сад, Србија

19.6 промоција на „Дуга искона“-Нови Сад, Србија

21.6. Промоција на „Дуга искона“ -Ниш, Србија

2 и 3.7. учество на Меѓународниот поетски фестивал „Мелнички вечери на поезијата“ -Мелник, Бугарија

Втора самостојна изложба на Филип Цакоски

Изложба на слики и скулптури од младиот ликовен уметник  Филип Цакоски, ќе биде отворена в петок во 19.00 часот во џез-клубот Take five во Прилеп.

Изложбата е насловена „Што ако?“ (What if?). Насловот го опишува немирниот дух, неспокојството и желбата  за експериментирање и самодокажување. Преку вкупно тринаесетте  дела,  прикажана е емотивната варијабилност, љубовта и чувствата што таа ги предизвикува.

Сликите се работени во техниките акрил на платно, акварел и комбинирана техника (акварел и акрил),  а скулптурите се изработени од глина.

За изложбата и за авторот на отворањето ќе зборува Лепа Милошвска-историчарка на уметност и сликарка, а водител на настанот е Филип Димкоски.

Заинтересираните  што нема да присуствуваат на отворањето, изложбата ќе можат да разгледаат до 17 јуни.

На денешен ден се родени авторите Нада Зекманова-Јакимова и Цане Здравковски

Нада Зекманова Јакимова е македонски писател за деца.

Нада Зекимова Јакимова е родена во Скопје на 2 јуни 1917 година. Завршила Учителска школа во Скопје и работниот век го минала како просветен работник. Член на ДПМ од 1972 година. Автор е на книгите: Лет на Марс (раскази, 1972), Пролетни сказни (раскази, 1975), Новиот учител (раскази, 1981), Волшебна насмевка (раскази, 1983).

Цане Здравковски е македонски раскажувач, романсиер, критичар и драмски автор.

Цане Здравсковски е роден во с. Врањевци, Битолско на 2 јуни 1936 година. Завршил Филолошки факултет во Скопје. Доктор по филолошки науки. Работел во Педагошкиот завод во Скопје. Работниот век Александар Цане Здравковски го мина како професор во битолската гимназија и како самостоен педагошки советник во Педагошкиот завод при Министерството за образование во Скопје. Автор е на 40 романи и на бројни трудови од областа на критиката и есеистиката. Беше член на Друштвото на писателите на Македонија од 1971 година.

Автор е на книгите:
Дамка (роман, 1968),
Откорнување (раскази, 1970),
Синџир (роман, 1972),
Драматичари (есеи и критики, 1973),
Раскажувачи (критики, 1973),
Големиот оган (критики, 1979),
Дојденци на Хера (роман, 1980),
Нарцисие (драма, 1983),
Иван Точко (монографија, 1984),
Огнено вишнеење (роман, 1984),
Конзулски град (роман, 1987),
Романот како опсесија (критики, 1987),
Стела (роман, 1991),
Лудиот пасторел (роман, 1992),
Македонски романсиери (критики, 1992),
Ататурк пророк (роман, 1993),
Романот во наставата (критики, 1993),
Растежот на македонскиот роман (критики, 1994),
Драмата во наставата (критики, 1994),
Црно злато (роман, 1995),
Дваесет романсиери (критики, 1995),
Расказот во наставата (критики, 1995),
Тројниот меч (роман, 1996),
Матурата (прирачник, 1996),
Сонот на детето (поетски зборник, 1996),
Аманет (роман, 1997),
Методика на наставата по литература (1997),
Жешки жени (роман, 1998),
Сценски видувања (театарски критики, 1998),
Народната литература во наставата (критики, 1998),
Мост (роман, 1999),
Професорот Диман (роман, 1999),
Нарцисие (роман, 1999),
Сребрена свадба (роман, 1999),
Охридскиот лебед (роман, 1999),
Матни води (раскази, 1999),
Велеградот (роман, 2000).

Почина по кратко и тешко боледување, на 16.08.2010 во Битола на 74-годишна возраст.

Извор: Википедија

На денешен ден е роден македонскиот поет Драган Јаневски

Драган Јаневски е роден во с. Булачани, Скопско на 1 јуни 1943 година. Завршил вишо образование. Работeл во Македонското радио. Сега е во пензија.Член на ДПМ од1967 година. Автор е на книгите: Бајкин град (поезија за деца, 1967), Насмевка на сонцето (поезија за деца, 1967), Луцида интервала (поезијаза за возрасни, 1967), Ѕвонат луди ѕвончиња (поезија за деца, 1970), Волшебното јато (поезија за деца, 1982), како и збирката "Море, кораб, земја " (поезија за возрасни , објавена на српскохрватски јазик, 1967). Преведува од руски и српскохрватски јазик. Прв во Македонија направил и препеал избор од поезијата на Сергеј Есенин под наслов "Плачат белите брези".